Ecologisch maaibeheer

Ecologisch bermbeheer

Gemeenten spelen bij het verhogen van de biodiversiteit een belangrijke rol met de bermen en groenstroken die een enorm areaal vormen. Dat gaat over vele duizenden strekkende kilometers: circa 140.000 kilometer bij wegen, 17.500 kilometer bij dijken en ongeveer 3000 kilometer bij spoor.


Omdat in Nederland de biodiversiteit onder druk staat bieden de bermen en groenstroken een enorme kans planten en dieren de ruimte te geven. Daarvoor is ecologisch bermbeheer onontbeerlijk. De Vlinderstichting en Groenkeur hebben daarvoor het keurmerk Kleurkeur ontwikkeld waar een beoordelingsrichtlijn met inhoudelijke ‘eisen’ onder ligt; bedrijven die hieraan willen voldoen, dienen het bermbeheer uit te voeren volgens te meten uitgangspunten. Zo dienen bermen en groenstroken gefaseerd te worden gemaaid en moet het maaisel worden afgevoerd. Klepelen is niet toegestaan. Het maaibeheer is flexibel en wordt afgestemd op de weersomstandigheden, waardoor bijvoorbeeld in een laat voorjaar later wordt gemaaid dan in een vroeg voorjaar. Er mag geen gebruik worden gemaakt van gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien dienen de effecten van de genomen maatregelen op flora en fauna te worden gemonitord. 

Vakkennis

Het maaien door gemeenten van bermen en groenstroken is niet te vergelijken met het maaien van een gazonnetje door de tuinbezitter. In half natuurlijke graslanden in bermen vraagt het maaien veel vakkennis; de chauffeur van de maaimachine moet een vegetatie kunnen ‘lezen’ om te beoordelen of en welk beheer nodig is en op welke plek. Daarom is een van de eisen van Kleurkeur dat beheerders, inclusief chauffeurs van de maaimachine, een cursus volgen waarin wordt geleerd om door een ‘ecologische bril’ naar hun eigen werk te kijken.

Met betrekking tot Maai Mei Niet: in bermen wordt in het voorjaar al niet vaak gemaaid. Deze periode biedt volgens De Vlinderstichting, een van de ontwikkelaars van Kleurkeur, voor bermbeheerders wel een mogelijkheid om waar dat noodzakelijk is, een overmaat aan stikstof in bermen af te voeren. Juist in het voorjaar, in de maand mei, kan een gefaseerde maaibeurt heel zinvol zijn om het doel – biodiversiteit stimuleren – te bereiken. Het afvoeren van veel stikstof bij het begin van het groeiseizoen kan de bloemrijkdom in dergelijke bermen sterk ten goede komen. Als gemeenten in mei niet zouden maaien en dat in juni op grootschalige wijze zouden doen, is dat funest voor talloze planten en dieren in bermen.

Lees hier meer over ecologisch bermbeheer in de praktijk